Van báo động là gì? Tại sao van báo động lại cần thiết trong hệ thống PCCC
28/06/2025
Lượt xem: 117
Trong các hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) hiện đại, bên cạnh dòng van tràn ngập/van xả tràn thì van báo động (Alarm Check Valve) cũng được xem là một thành phần thiết yếu để đảm bảo hệ thống chữa cháy sprinkler vận hành đúng lúc, đúng cách và đáng tin cậy. Van báo động cứu hỏa không chỉ giúp duy trì áp suất trong hệ thống đường ống ướt mà còn là thiết bị kích hoạt tín hiệu cảnh báo khi xảy ra cháy. Đây là giải pháp không thể thiếu trong các công trình cao tầng, nhà máy, trung tâm thương mại và các khu vực có yêu cầu cao về an toàn PCCC.
PGTECH, với nhiều năm kinh nghiệm cung cấp thiết bị PCCC tại Việt Nam, hiện là đại diện phân phối chính thức các dòng van báo động Alarm Check Valve của FESCO/Paratech Hàn Quốc. Các sản phẩm do PGTECH phân phối đều đạt tiêu chuẩn UL/FM quốc tế, thiết kế gọn nhẹ, bền bỉ và tiết kiệm chi phí – là lựa chọn hàng đầu cho các dự án PCCC chuyên nghiệp.
Vậy van báo động là gì, cấu tạo và nguyên lý hoạt động ra sao, và tại sao chúng lại đóng vai trò quan trọng trong hệ thống chữa cháy? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong các phần tiếp theo.
Van báo động là gì?
Van báo động (Alarm Check Valve) là một loại van một chiều đặc biệt được tích hợp trong hệ thống chữa cháy sprinkler ướt. Nhiệm vụ chính của nó là giữ áp suất nước trong hệ thống và chỉ cho phép dòng nước chảy qua khi một đầu phun sprinkler bị kích hoạt do nhiệt độ cao, hoặc khi có tác động dòng chảy do mở van.
Không giống như van một chiều thông thường chỉ ngăn dòng chảy ngược, van báo động còn có nhiệm vụ kích hoạt hệ thống cảnh báo (thông qua chuông nước – water motor gong, công tắc áp suất – pressure switch hoặc chuông điện tử) để thông báo tình trạng cháy.
Cấu tạo cơ bản của van báo động
Van báo động Fesco/Paratech Hàn Quốc có thiết kế nhỏ gọn, chắc chắn, đạt chuẩn UL/FM, được cấu thành từ nhiều bộ phận chính như:
- Clapper (Đĩa van): Là bộ phận giữ áp suất trong hệ thống. Khi đầu sprinkler mở hoặc có dòng chảy, clapper sẽ mở, cho phép nước chảy qua.
- Đồng hồ áp suất: Theo dõi áp lực nước ở cả hai phía của van – phía cấp nước và phía hệ thống.
- Công tắc áp suất (Pressure Switch): Phát hiện áp lực tăng lên khi nước chảy qua van, gửi tín hiệu cảnh báo về bảng điều khiển báo cháy.
- Chuông nước (Water Motor Gong): Là thiết bị cơ học hoạt động bằng áp lực nước, phát âm thanh cảnh báo khi có dòng nước chảy.
- Buồng trì hoãn (Retard Chamber): Làm chậm tín hiệu kích hoạt cảnh báo để tránh báo động giả do dao động áp suất nước.
Van báo động FESCO A2-65 và các model khác như FAVB 100R-UL/FM, Alarm Switch Type, Chamber Retard A2-RC-100U, đều có tích hợp các bộ phận này, đảm bảo tính năng vận hành ổn định và chính xác trong môi trường khắc nghiệt.

Cơ chế hoạt động của van báo động
Khi đầu phun sprinkler bị kích hoạt do nhiệt độ cao, áp lực hệ thống giảm làm clapper mở ra. Lúc này, nước từ nguồn cấp chảy vào hệ thống chữa cháy, đồng thời đi qua đường ống phụ dẫn tới chuông nước hoặc công tắc áp suất.
- Nếu dùng chuông nước, lực nước sẽ quay bánh xe nước bên trong chuông, tạo ra âm thanh cảnh báo cơ học.
- Nếu dùng công tắc áp suất, tín hiệu điện được gửi tới bảng điều khiển báo cháy, kích hoạt cảnh báo khẩn cấp.
Hệ thống được thiết kế để đảm bảo dù mất điện thì chuông nước vẫn hoạt động, giúp tăng độ tin cậy cho cảnh báo.
So sánh với Shotgun riser assembly
🔍 Shotgun Riser Assembly là gì?
Shotgun riser assembly là một cụm thiết bị được lắp đặt trên đường ống chính (riser) của hệ thống chữa cháy sprinkler kiểu ướt (wet pipe sprinkler system), có nhiệm vụ duy trì áp suất nước trong hệ thống và kích hoạt cảnh báo khi có dòng nước chảy do đầu sprinkler mở ra khi xảy ra cháy.
Khác với van báo động (Alarm Check Valve) – thường đi kèm với nhiều thành phần phụ như đồng hồ áp, chuông nước (water motor gong), công tắc áp suất và buồng chống báo giả (retard chamber) – thì Shotgun riser assembly là phiên bản đơn giản hơn, thường chỉ bao gồm các thành phần cơ bản:
- Van một chiều (có thể tích hợp chức năng chống dòng chảy ngược).
- Đồng hồ đo áp suất.
- Thiết bị cảnh báo dòng chảy (thường là công tắc dòng chảy dạng cánh quạt – paddle-type flow switch).
Khi có dòng nước chảy trong hệ thống (do một đầu phun sprinkler mở), cánh quạt bên trong ống sẽ bị nước đẩy, kích hoạt công tắc gửi tín hiệu về bảng điều khiển báo cháy.
📌 Vì sao gọi là "Shotgun"?
Tên gọi “Shotgun” xuất phát từ hình dạng thẳng, đơn giản như nòng súng của cụm riser này, không có nhiều nhánh hoặc phụ kiện phụ như ở cụm van báo động thông thường. Đây là một cách gọi mang tính hình tượng phổ biến trong ngành PCCC tại Hoa Kỳ và một số quốc gia sử dụng tiêu chuẩn NFPA.
Trong một số thiết kế hệ thống PCCC, người ta có thể sử dụng shotgun riser thay thế cho van báo động. Tuy nhiên, shotgun riser đơn giản hơn nhiều – chỉ bao gồm van một chiều, đồng hồ áp và công tắc dòng chảy dạng paddle-type. Nó không có buồng trì hoãn hay chuông nước cơ học. Điều này giúp tiết kiệm chi phí lắp đặt, nhưng lại không có cảnh báo cơ học độc lập khi mất điện – điều rất quan trọng trong các công trình lớn.
Vì vậy, van báo động đầy đủ tính năng vẫn là lựa chọn ưu tiên cho các tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại, nhà xưởng, nơi yêu cầu độ tin cậy cao về báo động cháy.
Các loại van cứu hỏa cho hệ PCCC tiêu chuẩn UL/FM nổi tiếng của Fesco Hàn Quốc
Tại sao van báo động lại quan trọng trong hệ thống PCCC?
1. Duy trì áp suất hệ thống
Van báo động giúp duy trì áp lực nước ổn định trong hệ thống sprinkler. Chỉ khi xảy ra sự cố cháy, áp lực bị sụt giảm thì van mới mở ra để cấp nước dập lửa.
2. Kích hoạt cảnh báo cháy kịp thời
Việc tích hợp chuông nước và/hoặc công tắc áp suất cho phép van báo động phát tín hiệu khẩn cấp ngay khi có dòng nước chảy qua – giúp phát hiện cháy sớm hơn, hạn chế thiệt hại.
3. Ngăn báo động giả
Với các model có buồng trì hoãn (retard chamber), hệ thống có thể phân biệt được giữa dòng nước thật sự và dao động áp suất thông thường, tránh báo động giả gây hoang mang.
4. Không cần nguồn điện
Chuông nước hoạt động bằng áp suất nước, nên vẫn phát cảnh báo trong trường hợp mất điện – đảm bảo an toàn ngay cả trong tình huống khẩn cấp nhất.
5. Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế
Nhiều tiêu chuẩn như NFPA 13 yêu cầu sử dụng van báo động trong các hệ thống sprinkler. Việc lắp đặt đúng chuẩn cũng giúp công trình dễ dàng được nghiệm thu và bảo hiểm chấp nhận.
Các dòng van báo động Fesco/Paratech phổ biến
PGTECH – nhà phân phối chính thức các thiết bị PCCC Fesco tại Việt Nam – hiện cung cấp đầy đủ các model van báo động UL/FM, bao gồm:
- Van báo động loại standard A2-65
- Van báo động loại Grooved UL/FM
- Van báo động cứu hỏa FAVB 100R-UL/FM – van báo động tích hợp công tắc
- Van báo động dạng Alarm Switch
- Van báo động Chamber Retard A2-RC-100U – tích hợp buồng trì hoãn
- Van báo động Water Motor Gong – chuông nước cơ học báo động
- Các kích cỡ phổ biến: DN65, DN80, DN100, DN150, DN200.
Tất cả các thiết bị đều được thiết kế tối ưu cho hệ thống PCCC hiện đại, đảm bảo hiệu quả – bền bỉ – tiết kiệm chi phí vận hành và bảo trì.
✅ Kết luận
Van báo động không chỉ là một van một chiều thông thường, mà còn đóng vai trò cảnh báo cháy kịp thời, duy trì hiệu quả hoạt động cho toàn bộ hệ thống chữa cháy sprinkler. Đặc biệt trong các công trình có diện tích lớn, hệ thống phức tạp, hoặc yêu cầu khắt khe về kiểm định PCCC, việc sử dụng Alarm Check Valve đạt chuẩn UL/FM là điều bắt buộc để đảm bảo tính pháp lý, an toàn và độ tin cậy.
PGTECH – Nhà phân phối chính thức các dòng van cứu hỏa như van báo động, van xả tràn (van tràn ngập) FESCO/Paratech Hàn Quốc tại Việt Nam – tự hào cung cấp các giải pháp thiết bị PCCC chất lượng cao cho hàng trăm dự án lớn nhỏ trên toàn quốc. Với các model đa dạng như van báo động A2-65, van Alarm Switch, Chamber Retard A2-RC-100U, FAVB 100R UL/FM…, PGTECH mang đến giải pháp đồng bộ, tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đảm bảo hiệu suất cao nhất cho hệ thống PCCC của bạn.
PGTECH GROUP LIMITED - Nhà phân phối các thiết bị, sản phẩm công nghiệp uy tín hàng đầu tại Việt Nam và các nước trong Khu Vực
Copyright © - Bản quyền bài viết thuộc về PGTech Việt Nam
Ban Biên Tập Tin Tức: PGTECH
Kỹ sư: Mạnh Thắng
PGTECH GROUP LIMITED
VPGD: Tầng 3, Tòa Nhà C14-CT2, Bắc Hà, Bộ Công An, phố Tố Hữu, Phường Đại Mỗ, Thành Phố Hà Nội.
Địa Chỉ: PGTECH GROUP LIMITED số 12, Ngõ 28, Đường Tây Hồ, Phường Tây Hồ, TP. Hà Nội, Việt Nam.
Điện Thoại: 024-730235 88 - Hotline: 0962 875 986
Fax: 024-730235 89
Email: info@pgtech.com.vn sales@pgtech.com.vn
Website: www.pgtech.com.vn




