Hệ thống chữa cháy bằng bọt foam hoạt động thế nào?
29/04/2025
Lượt xem: 7
Trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy hiện đại, hệ thống chữa cháy bằng bọt foam ngày càng được sử dụng phổ biến, đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ cháy nổ cao như kho chứa nhiên liệu, nhà máy hóa chất, sân bay và bến cảng. Vậy hệ thống này hoạt động như thế nào? Cùng PGTECH tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
Hệ thống chữa cháy bằng bọt foam là một dạng hệ thống thiết bị chữa cháy sử dụng nước kết hợp với dung dịch tạo bọt (foam concentrate), tạo thành lớp bọt chữa cháy hiệu quả, đặc biệt trong những đám cháy quy mô lớn hoặc cháy do chất lỏng dễ cháy.
Thiết bị quan trọng đầu tiên trong hệ thống thiết bị chữa cháy bằng bọt foam không thể không kể đến chính là bồn chứa bọt foam. Bồn chứa bọt foam đóng vai trò lưu trữ dung dịch foam concentrate ổn định, đảm bảo sẵn sàng cấp phát khi cần chữa cháy.
Một trong những thương hiệu bồn chứa foam uy tín hàng đầu hiện nay chính là Yooksong – thương hiệu bồn chứa bọt foam hàng đầu Châu Á, nổi bật bởi:
- Độ an toàn và độ bền vượt trội: Được thiết kế bằng vật liệu chất lượng cao, có khả năng chống ăn mòn và chịu áp lực.
- Sản phẩm đạt chứng nhận quốc tế: Đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt, phù hợp với hệ thống PCCC chuyên nghiệp.
- Thiết kế đa dạng: Bồn foam của Yooksong có nhiều dung tích từ nhỏ đến lớn, phù hợp với mọi quy mô công trình.
- Độ tin cậy cao: Yooksong được đánh giá cao về độ uy tín, an toàn và đáng tin cậy bởi các tổ chức kiểm định quốc tế và khách hàng toàn cầu.

Bên cạnh bồn chứa bọt foam, Yooksong còn cung cấp trọn bộ giải pháp cho hệ thống chữa cháy foam như Tủ trạm chữa cháy bằng bọt (foam), Buồng bọt khí Air Foam Chamber, Thiết bị trộn bọt Foam Pressure / Line Proportioner, Thiết bị chữa cháy bằng bọt Foam di động, Vòi phun bọt / súng phun bọt foam monitors / foam nozzles, đáp ứng đầy đủ mọi yêu cầu kỹ thuật.
1. Bọt foam chữa cháy là gì?
Bọt foam chữa cháy (hay còn gọi là firefighting foam) là tác nhân chữa cháy có khả năng dập tắt các đám cháy do chất lỏng dễ cháy (như xăng, dầu, hóa chất). Bọt foam hoạt động theo nguyên lý làm mát và cách ly nhiên liệu với nguồn oxy, từ đó dập tắt ngọn lửa và ngăn không cho tái cháy xảy ra.
Loại bọt này được tạo ra từ ba thành phần chính: nước, dung dịch tạo bọt (foam concentrate) và không khí, tạo nên một lớp bọt gồm hàng triệu bong bóng khí nhỏ, nhẹ hơn nước và có khả năng phủ đều trên bề mặt cháy.
Tùy theo từng ứng dụng, bọt foam sẽ được pha trộn với nước theo tỉ lệ nhất định (thường là 3% hoặc 6%), rồi dẫn đến đầu phun qua các thiết bị chuyên dụng.
Yooksong là nhà sản xuất hàng đầu tại Hàn Quốc cung cấp các dòng bọt foam chữa cháy chất lượng cao, bao gồm bọt foam AFFF/AR-AFFF 3% hoặc 6% và bọt foam Alcohol Foam 3%. Các sản phẩm này được thiết kế để ứng phó hiệu quả với các loại cháy do xăng dầu và hóa chất, đảm bảo hiệu quả dập tắt đám cháy nhanh chóng và an toàn. Với công nghệ sản xuất tiên tiến, bọt foam của Yooksong mang lại khả năng bảo vệ tối ưu cho các công trình công nghiệp và dân dụng, góp phần bảo vệ tài sản và tính mạng người dân trong tình huống khẩn cấp.
2. Nguyên lý hoạt động của hệ thống chữa cháy bọt foam
Hệ thống chữa cháy foam hoạt động theo nguyên lý tách nhiên liệu khỏi oxy và làm mát nguồn cháy để ngăn cản sự cháy lan hoặc tái cháy. Cụ thể:
- Khi phát hiện cháy hoặc có tín hiệu kích hoạt, bồn chứa dung dịch bọt foam cấp phát dung dịch đến thiết bị trộn theo tỉ lệ định sẵn.
- Dung dịch foam sau khi trộn với nước và không khí sẽ tạo thành bọt chữa cháy, được phun lên khu vực cháy qua các thiết bị như vòi phun bọt chữa cháy (foam nozzle), súng phun bọt chữa cháy cố định (foam monitor) hoặc hệ thống đầu phun sprinkler chuyên dụng.
- Lớp bọt foam hình thành sẽ phủ kín bề mặt chất cháy, ngăn không khí tiếp xúc với nhiên liệu đồng thời làm mát khu vực cháy.
- Ngoài khả năng dập cháy, lớp bọt này còn có tác dụng ngăn phát sinh hơi cháy lại, giảm rủi ro cháy lan và bảo vệ khu vực xung quanh.
Ưu điểm vượt trội của hệ thống foam:
- Dập tắt cháy nhanh chóng, đặc biệt hiệu quả với các đám cháy chất lỏng.
- Ngăn ngừa cháy lại bằng cách phủ kín và làm mát.
- Hiệu quả cao, tiết kiệm nước và an toàn cho người sử dụng.
- Ứng dụng rộng rãi trong nhà máy lọc dầu, kho chứa nhiên liệu, sân bay, khu công nghiệp và tàu biển.
3. Cơ chế phun xả của hệ thống chữa cháy bọt foam
Hệ thống chữa cháy bằng bọt foam có cơ chế phun xả tương tự như hệ thống sprinkler nước thông thường. Nước được lưu trữ sẵn và chảy qua mạng lưới ống dẫn đến các đầu phun (nozzle). Tuy nhiên, điểm khác biệt quan trọng của hệ thống foam chính là sự có mặt của tác nhân tạo bọt (foam concentrate).
Trong hệ thống này, dung dịch tạo bọt được lưu trữ riêng biệt với nước. Hai thành phần này chỉ được trộn với nhau bên trong hệ thống ống dẫn, ngay trước khi phun ra ngoài.
Khi hệ thống kích hoạt, nước và dung dịch foam được hòa trộn tại vị trí gần đầu phun. Quá trình này tạo ra lớp bọt chữa cháy có khả năng mở rộng nhanh chóng, bao phủ diện tích rộng lớn để dập tắt đám cháy hiệu quả, đặc biệt trong các khu vực có nguy cơ cháy lan mạnh.

4. Hệ thống foam thường được ứng dụng ở đâu?
Hệ thống chữa cháy bằng bọt foam thường được lắp đặt tại các khu vực có chứa nhiều chất lỏng dễ cháy hoặc dễ bốc hơi, nơi mà nguy cơ cháy nổ ở mức cao. Một số ứng dụng phổ biến có thể kể đến như:
- Nhà chứa máy bay
- Kho hàng, nhà xưởng lớn
- Tàu biển và khu vực hàng hải
- Khu xử lý công nghiệp
- Kho lưu trữ nhiên liệu, hóa chất
- Cơ sở thử nghiệm động cơ phản lực
Việc sử dụng hệ thống foam tại các địa điểm này là do khả năng bao phủ nhanh, dập tắt và ngăn cháy lại vượt trội của lớp bọt foam. Không chỉ dập lửa hiệu quả, foam còn cách ly nhiên liệu với oxy, giảm tối đa nguy cơ bùng phát lại sau khi đám cháy đã được kiểm soát.
5. Các loại bọt foam phổ biến trong hệ thống chữa cháy
Trong hệ thống chữa cháy bằng bọt foam, tác nhân tạo bọt (foaming agent) được phân loại thành ba loại chính dựa trên tỷ lệ giãn nở (expansion rate), bao gồm:
- Bọt giãn nở thấp (Low Expansion Foam)
- Bọt giãn nở trung bình (Medium Expansion Foam)
- Bọt giãn nở cao (High Expansion Foam)
Tỷ lệ giãn nở là chỉ số cho biết thể tích của bọt sau khi hình thành so với thể tích dung dịch foam ban đầu. Ví dụ, tỷ lệ giãn nở 5:1 nghĩa là 1 lít dung dịch foam sau khi được trộn khí và tạo bọt sẽ tạo ra 5 lít bọt foam.
Loại bọt | Tỷ lệ giãn nở | Đặc điểm |
Low Expansion | 2:1 đến 20:1 | Loãng, dễ chảy, phù hợp cho khu vực cần thâm nhập sâu và làm mát hiệu quả |
Medium Expansion | 20:1 đến 200:1 | Dùng để bao phủ khu vực rộng vừa, tạo lớp foam dày hơn |
High Expansion | >200:1 | Phù hợp cho nhà kho lớn, tầng hầm, không gian kín – nơi cần bao phủ nhanh |
Bảng so sánh đặc điểm của từng loại bọt foam chữa cháy
Tùy theo từng khu vực nguy hiểm và đặc thù công trình, việc lựa chọn loại bọt phù hợp sẽ tối ưu hóa khả năng dập lửa và ngăn tái cháy.
6. Lợi ích khi sử dụng hệ thống chữa cháy bằng bọt foam
Hệ thống chữa cháy foam không chỉ hiệu quả trong xử lý đám cháy quy mô lớn mà còn mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
- Hiệu quả cao: Khả năng bao phủ nhanh và ngăn tái cháy cực tốt.
- Thân thiện môi trường: Dung dịch foam hiện đại thường có khả năng phân hủy sinh học, không gây ảnh hưởng lớn đến môi trường tự nhiên hoặc hệ thống xử lý nước thải.
- Tiết kiệm chi phí: So với nhiều hệ thống chữa cháy truyền thống khác, hệ thống foam có chi phí đầu tư và bảo trì thấp hơn nếu được thiết kế và vận hành đúng cách.
- Khả năng bao phủ rộng: Rất phù hợp cho các khu công nghiệp, kho bãi, nhà chứa nhiên liệu — nơi cần xử lý đám cháy trên diện tích lớn trong thời gian cực ngắn.
7. Những yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn hệ thống foam
Mặc dù hệ thống chữa cháy bằng bọt foam mang lại nhiều lợi ích, vẫn có một số điểm cần được xem xét kỹ trước khi triển khai:
- Nhu cầu nước lớn: Hệ thống foam cần nguồn cấp nước ổn định, công suất lớn để đảm bảo tạo đủ bọt bao phủ.
- Công tác vệ sinh sau chữa cháy: Bọt foam sau khi phun cần được thu gom, xử lý tại chỗ, có thể yêu cầu hệ thống thoát nước riêng hoặc khu vực thu gom chuyên biệt.
- Nguy cơ đóng băng: Giống như hệ thống sprinkler ướt, hệ thống foam cũng có thể bị ảnh hưởng bởi thời tiết lạnh, cần lưu ý chống đông cho hệ thống đường ống và đầu phun.
Kết luận
Hệ thống chữa cháy bằng bọt foam là giải pháp hiện đại, hiệu quả cao, đặc biệt phù hợp với các công trình công nghiệp quy mô lớn và những khu vực tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ do nhiên liệu lỏng. Để đảm bảo hiệu quả vận hành, độ bền và an toàn tối đa trong thực tế, việc lựa chọn thiết bị chất lượng cao như bồn chứa bọt foam Yooksong – thương hiệu uy tín hàng đầu châu Á – là yếu tố then chốt giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng bảo vệ toàn diện cho công trình.
Liên hệ ngay với PGTECH – nhà nhập khẩu và phân phối chính hãng các thiết bị chữa cháy bằng bọt foam Yooksong tại Việt Nam – để được tư vấn giải pháp phù hợp và nhận báo giá chi tiết cho dự án của bạn.
PGTech Co., Ltd - Nhà phân phối các thiết bị, sản phẩm công nghiệp uy tín hàng đầu tại Việt Nam và các nước trong Khu Vực
Copyright © - Bản quyền bài viết thuộc về PGTech Việt Nam
Ban Biên Tập Tin Tức: PGTECH
Kỹ sư: Đỗ Trường
PGTECH CO., LTD
VPGD: Tầng 3, Tòa Nhà C14-CT2, Bắc Hà, Bộ Công An, Đường Tố Hữu, Nam Từ Liêm, HN.
Địa Chỉ: PGTECH Co., Ltd số 12, Ngõ 28, Đường Tây Hồ, Phường Quảng An, Quận Tây Hồ, TP. Hà Nội
Điện Thoại: 024-730235 88 - Hotline: 0962 875 986
Fax: 024-730235 89
Email: info@pgtech.com.vn sales@pgtech.com.vn
Website: www.pgtech.com.vn